• Osmanlı hat mektebinin kurucusu kabul edilen Şeyh Hamdullah’tan (1436- 1520) sonra akla gelen ilk büyük hattat Hafız Osman’ın (1642-1698) emsalsiz, müzelik eseri.
  • Günümüze kalan yapıtları Topkapı Sarayı Kütüphanesi, Sabancı Müzesi ve Nasser D. Khalili koleksiyonlarında bulunmaktadır.
  • Danışmanımız hattat Bekir Er’in ifadesiyle “safkan Hafız Osman hattı”… Er’in görüşü hat koleksiyoneri ve bilirkişi İbrahim Ethem Gören tarafından da teyit edilmiştir.
  • Tarihi hattan dikkat çeken ifadeler şöyle:

“Kadınlara ve yaşlı adamlara vefa, cefadan daha güzeldir.”

Transkript: “Eleysel vefâü aninnisaü adiymün ve cefâün ve hünne. Alerricâli kadiymün nigmel mekal.”

“Bu ilmi sonraki nesillerden dürüst ve kabiliyetli olanlar alıp aktaracak ve onu cahillerin yorumlarından, bâtıl ehlinin istismarından ve haddi aşanların saptırmalarından koruyacaktır.” (Nesih hattıyla Hadis-i Şerif)

  • Kondisyonu çok iyi.
  • Dönemi itibariyle uygun ebatta; 14.5×19 cm.
  • Hattın ilk sahibi koleksiyoner M. H. E.’un verdiği bilgiye göre eser, 1990 başlarında Ankara’da Kent Otel’de düzenlenen bir müzayededen satın alınmış, takriben 30 yıl boyunca aynı duvarda tutulmuştur.

____________________________

Hattat Hafız Osman Efendi (1642-1698)

Hafız Osman Efendi, Osmanlı devri hat sanatının efsane isimlerinden biri belki de birincisidir. Osmanlı hat mektebinin kurucusu kabul edilen Şeyh Hamdullah’tan (1436- 1520) sonra akla gelen ilk kişi Hattat Hafız Osman’dır.

Yazdığı çok sayıda her türden yazıları, bilhassa Mushaf-ı şerifleri ve yetiştirdiği çok değerli ve çok sayıda çırakları sebebiyle “hüsn-ü hat” tarihinde büyük şöhrete ulaşmıştır. Sultan II. Mustafa’ya, III. Mustafa’ya, şehzadeliği sırasında III. Ahmed’e hocalık yaptığı devlet kayıtlarında sabittir.

Hafız Osman Efendi, bugün bile hat dünyasında en çok yazılan ve çok da rağbet edilen Hilye-i şerif yazma an’anesininin kurucusudur. Uzun zamandır yaygın olan yazıları resimsel bir tasarım halinde toparlayarak, bu sanatın standardını oluşturmuş; hilyeler duvar dekorasyonu veya yüzey süsü olarak diğer dinlerin geleneğindeki figür resimleri fonksiyonunu görür olmuştur.

Hâfız Osman ölümünden üç dört yıl önce felç geçirmiş, ancak uygulanan tedaviyle hastalığı hafif atlattığından yazılarında bir gerileme görülmemiştir.

Kaynakça:

TDV İslâm Ansiklopedisi, 15. cilt, İstanbul, 1997.
Cl. Huart, Les calligraphes et les miniaturistes de l’Orient musulman, Paris, 1908.
Kemâl Çığ, Hattat Hâfız Osman, İstanbul 1949.
M. Uğur Derman, Türk Hat Sanatının Şâheserleri, İstanbul, 1982.