1740 dolaylarında, Philipp Franz Gudenus (1710-1783) tarafından resmedilen, Johann Gottfried Thelot tarafından gravürize edilen ”Galata’dan Haliç Kıyıları manzarası’ başlıklı orijinal el boyaması gravür, (18,5 x 14 cm), 6 numaralı folyo…

Çok nadir.

İsveç Kraliyet Kütüphanesi’nde haritalar ve el yazmaları koleksiyonunda, ancak 1963 yılında gün yüzüne çıkarılan bir 18. yüzyıl İstanbul panoraması. 3.74 m uzunluğunda ve 30 cm yüksekliğinde, 10 folyodan oluşan, surlarla çevrili Osmanlı başkentinin Asya kıyısındaki Üsküdar (Scutari) ve Pera’dan Galata’nın yamaçlarının resmedildiği panoramadır.

Optik gravür, kağıt üzerine basılı…


Kondisyon: 7/10

(Gravürün 300 yaşında olmasına bağlı olarak kağıt üzerinde sari lekeler bulunmaktadır.)


Değerlendirme notu

Panoramada yer alan gravürler hakkındaki genel bilgi, bizzat çalışmanın kendisinde bulunabilir: elle boyanmış gravürler, tüm başlıklar benzeri bir düzenle ancak farklı kişilerin elinden çıkmıştır.

Panoramanın ilk bölümü Üsküdar, Dolmabahçe ve Tophane, ikinci bölümü Galata’dan Haliç kıyıları, üçüncü bölümü ise Eyüp, Tersane ve Kasımpaşa kıyıları ve çevresini göstermekte olup Üsküdar’dan Eyüp’e kadar geniş bir İstanbul panoraması elde edilmektedir. Altındaki yazılarda, baskı üzerinde numaralandırılmış yerlerin açıklamaları Fransızca ve Türkçe/Osmanlıca olarak yazılmıştır.

Panoramanın-sanatçının bakış açısından çizildiği konum; klasik İsveç Sarayı tarzında inşa edilmiş olan İsveç büyükelçiliği ikametgahının çatısıdır. 11 Ağustos 1740 – 4 Mayıs 1741 tarihleri arasında Avusturya büyükelçiliğinde görevli askeri ressam olan P. F. Gudenus’un 14 Şubat 1741 tarihli ziyaret notlarından, bu tarihler arasında bir dönemde çizildiği düşünülmektedir.

Referans: Maximilian HARTMUTH, www. univie.ac.at/iefn 2012 JAHRGANG 23 • HEFT 1 + 2